Yeni Bir Metod ile Kordil Deformasyon İzleme Sistemi
Mart-Mayıs 2016
Milimetre Doğruluğunda Gerçek Zamanlı Veri İşleme İle RTK GNSS Sistemleri Kullanılarak Bir Binanın Metro Geçisi Sırasında Olası Deformasyonların İzlenmesi
Çalışmayı Yapan: Kordil Mühendislik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
GİRİŞ
Deformasyonu izlenmesi istenen bina Pendik E5 yan yolda metro inşaatının halihazırda devam ettiği bir konumda bulunmaktadır. İşveren bu binada metro inşaatına dayalı olarak olabilecek yatay ve düşey deformasyonların belirlenmesine yönelik bir çalışma talep etmiştir. Kordil Mühendislik Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (Kordil), bu talebe istinaden çalışmayı bu raporda verilen teknik bilgiler dâhilinde tamamlamıştır.
Bu dokümanda, kullanılan yöntem ve teknik detaylar ayrıntılarıyla verilmiştir. Kullanılan yöntem ve sistem işin amacına uygun olan ekonomik bir sistem ile gerçekleştirilmiş olup, çevrimiçi olarak takip edilebilirliği ve pratik oluşu ile muadillerine göre avantajlı bir sistemdir.
KULLANILAN YÖNTEM VE SİSTEMLER
Deformasyon Ölçme Yöntemi
Binanın konumunun elverişli olması nedeni ile deformasyon ölçümleri uydu tabanlı İSKİ UKBS ağına bağlı olarak gerçekleştirilmiştir. İlk etapta bu ağdan düzeltme alabilecek özellikte bir GNSS alıcısı bina çatısına monte edilmiştir. GNSS alıcısının topladığı verileri kaydetmek ve gerçek zamanlı olarak takip etmek için ise bir bilgisayar ve Kordil Navigation Pro – Deformation Edition yazılımı sisteme dahil edilmiştir.
Kesintisiz olarak internet üzerinden düzeltme alarak Fix durumda (cm mertebesinde hassasiyette) çalışan GNSS/GPS sisteminden gelen veriler yazılımın özelliği olarak ayrıca kaydedilmiş ve haftalık özet deformasyon raporları hazırlanırken bu verilerden faydalanılmıştır. Hazırlanmış olan özet tablo, toplanmış olan ham veriler ve kullanılan cihaz ve sistemlere ait teknik broşürler bu raporun eki olarak sunulmuştur.
Sisteme entegre edilen ölçme bilgisayarından alınmış olan bir ekran görüntüsü. Sol üst taraftaki yeşil alan alınan GNSS konum verisinin Fix oluşunu temsil eder. Sağ tarafta ise realtime olarak takip edilebilen sonuç ekranı bulunmaktadır. Bu ekranda ilk iki günün ortalama koordinat değeri alınarak sabit kabul edilen koordinatlar ile son 24 saatlik veriden elde edilen koordinat değerleri arasındaki farklar gösterilmiştir. Bu ekrandaki tolerans değerlerini aşan değerler ise hesaba katılmamış ve böylece kaba hatalar ayıklanmıştır.
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME
GNSS sisteminden alınmış ve ölçüm periyodu süresince kaydedilmiş olan veriler haftalık olarak değerlendirmeye tabi tutulmuş ve elde edilen kıyas sonuçları kontrol edilerek yayımlanmıştır. Veriler proses edilirken (filtrelenirken) uygulanan işlemler alttaki gibidir;
- RTK düzeltme verisi olmayan konum verileri ayıklanmıştır.
- PDOP değeri 1 den büyük olan ölçüler değerlendirmenin dışında bırakılmıştır.
- Uydu sayısına bakılarak 8 uydudan daha az sayıda uydu ile alınmış ölçüler kullanılmamıştır.
- Sabitten gelen RTK düzeltme gecikmesi 1 saniyeden fazla olan değerler de kullanılmamıştır.
Yukarıdaki işlemlerden geçen son 24 saate ait konumsal verilerin ortalaması alınarak sabit koordinatlar ile kıyaslanmış ve sonuç olarak yatay ve düşey yöndeki hareketlilikler incelenmiştir. İki aylık periyotta elde edilen bulgulara ait özet tablo altta verildiği üzeredir.
|
Tarih |
Gün |
Fark Değerleri (m) |
||
|
dE |
dN |
dH |
||
|
2016-03-17 |
1 |
0.000 |
0.000 |
0.000 |
|
2016-03-17 |
1 |
0.000 |
0.000 |
-0.001 |
|
2016-03-18 |
2 |
0.001 |
0.001 |
0.002 |
|
2016-03-21 |
5 |
0.000 |
0.000 |
0.000 |
|
2016-03-26 |
10 |
0.000 |
0.001 |
-0.012 |
|
2016-04-05 |
20 |
-0.001 |
0.000 |
-0.017 |
|
2016-04-08 |
23 |
-0.002 |
-0.002 |
-0.004 |
|
2016-04-10 |
25 |
-0.003 |
-0.002 |
-0.010 |
|
2016-04-18 |
33 |
-0.003 |
-0.003 |
-0.007 |
|
2016-04-24 |
39 |
-0.002 |
-0.002 |
-0.013 |
|
2016-05-02 |
47 |
-0.002 |
0.000 |
-0.004 |
|
2016-05-09 |
54 |
-0.002 |
-0.002 |
-0.011 |
|
2016-05-15 |
60 |
-0.002 |
-0.002 |
-0.013 |
Toplamda 60 günlük süreç boyunca takip edilmiş verilere ait özet sonuç tablosu incelendiğinde ortaya çıkan yatay ve düşey yöndeki hareketlilik deformasyon olarak değerlendirilebilir. Ancak bu deformasyonun binanın doğal salınımlarından kaynaklı mı yoksa metro inşaatı ile alakalı mı olduğu konusunda karar verebilecek kadar büyüklükte değildir. Ancak, genel figürde yatayda eksi yöndeki hareketler olduğu ancak bunun çatı çeliğinden kaynaklanabileceği olasılığı da yüksektir. Buna bağlı olarak, kot değerlerinin de hep eksi tarafta kalması da bir miktar oturmaya işaret edebileceği gibi, binanın doğal ısıya karşı hareketlerinden olabileceği de göz ardı edilmemelidir.
Kişisel kanaatimiz, metro kaynaklı bir hareketin olmadığı veya kayda değer büyüklükte bir deformasyonun olmadığı yönündedir.